اگر بین سالهای 1997 و 2005 از رایانه استفاده کردید، احتمالا اطلاعات ارزشمندی را در CD (CD-R) یا DVD-R قابل‌ضبط ذخیره کرده‌اید. متاسفانه، CDها طول عمر محدودی دارند و بسیاری از آنها هم اکنون غیرقابل خواندن شده‌اند. به همین دلیل قبل از اینکه خیلی دیر شود، تهیه نسخه پشتیبان از دیسک‌های قابل ضبط مهم است. نحوه انجام این کار در این مقاله ذکر شده است.
مشکل: اطلاعات دیسک نوری از بین رفته‌اند
CD-R , DVD-R، اطلاعات را روی لایه‌‌‌ای از رنگ ذخیره می‌کنند که هنگام رایت، توسط لیزر ذوب می‌شود. این لایه رنگ پایدار نیست و به مرور از بین می‌رود و باعث از بین رفتن اطلاعات می‌شود. همچنین، لایه بازتابنده در بالای دیسک اکسید می‌شود و خواندن اطلاعات را دشوار می‌سازد.
در نتیجه، بسیاری از CD-R , DVD-Rهای رایت شده در اواخر دهه 90 و اوایل سال 2000 اکنون در درایوهای دیسک نوری مدرن قابل خواندن نیستند و بقیه نیز غیر قابل استفاده خواهند شد.
تخمین طول عمر CD و DVD از دو تا 100 سال متفاوت است. در سال ۲۰۰۴، کتابخانه کنگره آمریکا از مطالعه‌ای حمایت مالی کرد که در آن عمر صفحات قابل ضبط، تخمین زده شد. در این شبیه سازی، CDو DVDها در شرایط مناسب محیطی (یعنی در اتاقی با 50 درصد رطوبت و بدون نور خورشید و بدون برخورد شدید) ذخیره شدند.
این مطالعه به این نتیجه رسید که اکثر دیسک‌های ضبط شده و ذخیره شده در شرایط ایده‌آل حداقل 30 سال دوام می‌آورند، اما نتایج با توجه به مارکشان بسیارمتفاوت است. با این حال، انتظار می‌رود دیسک‌هایی که در معرض شرایط بد دما و رطوبت قرار دارند، عمر کوتاه‌تری داشته باشند.
بنابراین، اگر CD یا DVDهای خود را در اتاق زیر شیروانی گرم نگهداری کنید، بیشتر این دیسک‌ها خراب می‌شوند. با توجه به این حکایت، اگر شما یک دسته سی دی 30 عددی درجه یک داشته باشید، باید انتظار داشت که ازین تعداد چند عدد قابل خواندن نباشند. البته این به کیفیت دیسک، نوع رنگ استفاده شده، سرعت ضبط آنها و نحوه ذخیره آنها بستگی دارد.
در سال ۲۰۱۰، موسسه حفاظت از محیط‌زیست کانادا تحلیل مفصلی از طول عمر CD و DVDها را منتشر کرد که براساس ترکیب لایه رنگ و بازتابنده، خراب شده بودند. مانند کتابخانه کنگره، برآوردها به شدت متغیر بودند، از ۵ تا ۱۰۰ سال، بستگی به ترکیب دیسک داشت. متأسفانه، برآورد حداقل 100 سال طول عمر فقط در مورد CDهای گران قیمت و بر پایه طلا اعمال می‌شود که افراد کمی‌از آن استفاده می‌کنند. حتی تحت شرایط ایده‌آل، هنوز هم دلیلی برای هشدار وجود دارد. اگر یک دیسک قابل ضبط با کیفیت در مکان مناسب ذخیره شده باشد، ممکن است (به طور متوسط) حدود 30 سال دوام داشته باشد. بسیاری از دیسک‌های ضبط شده در حال حاضر 15-25 ساله هستند، به این معنی که اکنون زمان تهیه نسخه پشتیبان از آنها فرا رسیده است.
چگونه از CD-R و DVD-R نسخه پشتیبان تهیه کنیم
برای تهیه نسخه پشتیبان از CD-R یا DVD-R قدیمی‌خود، برای خواندن دیسک‌ها، به یک کامپیوتر و درایو نوری CD یا DVD سازگار نیاز دارید. برخی افراد از درایوهای قدیمی‌بیشتر استفاده کرده‌اند و مدعی هستند دیسک‌های قدیمی‌بهتر از دیسک‌های مدرن خوانده می‌شوند.
بعلاوه، دستیابی به درایوهای قدیمی‌کار سختی است، مگر اینکه یکی را در eBay پیدا کنید. اگر تصمیم دارید به دنبال یک مدل قدیمی‌باشید، بر مارک‌های معروف تمرکز کنید، به عنوان مثال سونی به ساخت درایوهای باکیفیت معروف بود. البته، اینکه یک درایو کلاسیک با یک کامپیوتر مدرن کار می‌کند، موضوع دیگری است. اگر می‌خواهید درایو جدیدتری را برای دیسک‌های خود امتحان کنید، می‌توانید به راحتی یکی را بصورت آنلاین خریداری کنید. تا زمانی که CD یا DVD-R تخریب نشده باشند، اکثر درایوهای نوری جدید باید درست کار کنند.
ما درایوهای زیر را توصیه می‌کنیم:
- برای ویندوز رایانه‌های شخصی: یک درایو USB نوری با نام تجاری Dell ، یک مورد خوب بررسی شده است.
- برای مک: یک مورد خوب Apple USB SuperDrive خواهد بود.
با روش‌های مختلفی می‌توانید داده‌ها را از CD- و DVD-R خود کپی کنید:
گزینه 1: داده‌ها را مستقیما کپی کنید.
اگر کامپیوتر یا مک شما اطلاعات روی CD و DVD-R را تشخیص دهد، ساده‌ترین راه برای پشتیبانی از آن، کپی دستی پرونده‌ها به‌هارد دیسک است. برای این کار، فقط CD- یا DVD-R را در درایو نوری قرار دهید و سپس آن را در رایانه باز کنید. اگر از دیسک‌های زیادی پشتیبان می‌گیرید، بهتر است این کار را با نوعی ساختار منظم انجام دهید. برای مثال، شما می‌توانید یک پوشه جداگانه برای محتوای هر دیسک ایجاد کنید و نام پوشه را بر اساس محتویات آن مشخص کنید، مانند CD-R عروسی تام سال ۲۰۰۲.
گزینه 2: ایجاد تصاویر دیسک
بعضی اوقات، ممکن است از CD-R یا DVD-R استفاده نکرده باشید و به درستی خوانده نمی‌شوند. برای مثال، یک CD - R برای کیت کنسول بازی رایت کرده باشید، اما ویندوز نمی‌تواند آن را بخواند. در مواردی مانند آن، تصاویر دیسک را ذخیره کنید. تصویر دیسک، کل ساختار یک دیسک نوری از جمله تمام داده‌های پرونده و سیستم فایل (در صورت وجود) را به تصویر می‌کشد، به روشی که در صورت لزوم بر روی دیسک دیگر نیز تکرار می‌شود. ابزارهای خوبی برای ساخت تصاویر دیسک مانند WinImage برای ویندوز و برای MacOS برنامه Disk Utility وجود دارند.
پشتیبان‌گیری از نسخه پشتیبان دیسک نوری
تمام رسانه‌های ذخیره‌سازی دیجیتال مصرفی، عمر محدودی دارند. فقط با گذشت زمان است که پلاستیک به طور شیمیایی خراب می‌شود، فلزات اکسید می‌شوند یا سیگنال‌های مغناطیسی کمرنگ می‌شوند. این بدان معنی است که نگهداری وسایل دیجیتالی به نگهداری فعال نیاز دارد. بنابراین، پس از پشتیبان گیری از CD- یا DVD-R خود، مطمئن شوید که از داده‌هایی که قبلا کپی کرده اید، بطور مداوم پشتیبان تهیه می‌شود. این کار را می‌توانید از طریق پشتیبان‌گیری ابری، دیسک خارجی یا درایو NAS و موارد دیگر انجام دهید. یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ داده‌های خود در خانه، نگه داشتن پرونده‌های خود در فضای ذخیره‌سازی اضافی (مانند یک آرایه RAID) است. پس، فقط در صورت لزوم داده‌ها را به سخت افزار جدید یا روی سیستم عامل‌های جدید انتقال دهید (زیرا در نهایت همه درایوها فرسوده می‌شوند).
اگر دیسک بی‌کیفیت باشد
اگر از CD-R یا DVD-R پشتیبان تهیه می‌کنید و دیسک قابل خواندن نیست یا دارای خطاست، تا آنجا که می‌توانید داده‌ها را کپی کنید و سپس در درایو نوری دیگر امتحان کنید. اگر درایو دوم شکست خورد، سومی‌را امتحان کنید.
گاهی اوقات، CD- و DVD-R با سرعت بالا و میزان خطای بالا رایت می‌شوند و معمولا با کد تصحیح خطا مواجه می‌شوند. این کار باعث می‌شود که خواندن دیسک نوری مدرن با مشکل مواجه شود، بنابراین اگر ممکن بود دیسک‌های قدیمی‌تر را امتحان کنید. همچنین برخی از نرم افزارها مدعی هستند که به بازیابی داده‌ها از رسانه‌های نوری کمک می‌کنند، مانند IsoBuster (برای ویندوز.) با این حال، اگر این کار موثر نبود، ممکن است خراب شده باشد و باید امیدوار باشید که این داده‌ها را در جای دیگری ذخیره کرده باشید. اگر داده‌ها فوق‌العاده مهم و غیر منقول هستند، می‌توانید یک سرویس بازیابی اطلاعات قانونی را به کار گیرید تا هرچه باقی مانده، استخراج شود. متأسفانه، پیدا کردن یک سرویس قابل اعتماد برای بازیابی اطلاعات کار آسانی نیست، بنابراین باید کمی‌تحقیق کنید.